Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, czyli socjalistyczna odpowiedź na Wspólnotę Węgla i Stali (później EWG) przez trzy dekady służyła drenażowi gospodarczemu państw satelickich wobec Moskwy. Instrumentem był rubel transferowy oraz szereg powiązań gospodarczych służących wzmocnieniu potencjału militarnego Układu Warszawskiego oraz „eksportowi rewolucji” do Afryki (Angola, Mozambik) i Ameryki Łacińskiej (Kuba).
Do rozwiązania Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej i Układu Warszawskiego przyczyniła się transformacja polityczna w Europie środkowej i wschodniej lat 1988-1990.
5 stycznia 1991 r. Moskwa przedstawiła plan przekształcenia RWPG w Międzynarodową Organizację Współpracy Gospodarczej, która miała być strukturą konsultacyjno – doradczą. Była to ostatnia próba ratowania RWPG. Koncepcja ta okazała się niemożliwa do zrealizowania.
Konferencja państw sygnatariuszy Układu Warszawskiego w maju 1955 r. Fot. Wikimedia Commons.
28 czerwca 1991 r. został podpisany w Budapeszcie protokół rozwiązujący RWPG.
Kilka miesięcy wcześniej wydarzenia z przełomu lat 80. i 90. (rozpad bloku wschodniego, pogłębiający się kryzys w ZSRS, zjednoczenie Niemiec) położyły de facto kres funkcjonowaniu Układu Warszawskiego.
25 lutego 1991 r. zapadła decyzja, o likwidacji struktur wojskowych paktu. Moskwa usiłowała przekształcić Układ w forum konsultacyjne, ale bezskutecznie.
1 lipca 1991 r. w Pradze podczas posiedzenia Politycznego Komitetu Doradczego podpisano porozumienie o rozwiązaniu Układu Warszawskiego.
Okres sowieckiej dominacji w Europie Środkowo-Wschodniej zakończyło opuszczenie przez Armię Sowiecką terytoriów byłych krajów socjalistycznych. Polskę ostatni żołnierze Armii Czerwonej opuścili dopiero 17 września 1993 roku.
Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego zakończyło ponad czterdziestoletnią epokę podziału świata. Uniosła się „żelazna kurtyna” rozciągająca się od Rostocku po Triest.
źródło:www.solidarnosc.gda.pl
