Dzień ten upamiętnia rocznicę opublikowania przez Niemcy w 1943 roku informacji o odkryciu w Katyniu pod Smoleńskiem w Rosji, masowych grobów oficerów Wojska Polskiego, zamordowanych przez sowieckie NKWD w 1940 roku oraz przyznanie, oficjalne, przez Rosję, że to sowieci dokonali zbrodni.
Wiosną 1940 roku NKWD wymordowało z motywów politycznych co najmniej 21 768 Polaków, wziętych do niewoli po agresji ZSRS na Polskę. Byli wśród nich oficerowie Wojska Polskiego, wybitni dowódcy, policjanci, urzędnicy, uczeni, profesorowie wyższych uczelni, artyści, lekarze, nauczyciele, prawnicy. Stanowili elitę narodu. Ginęli w Katyniu, Kuropatwach, Charkowie, Mińsku. Wielu naszych rodaków wymordowano w piwnicach tzw. więzienia wewnętrznego Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku. Skazany umieszczany był we włazie kanalizacyjnym, po czym strzelano w tył głowy.
Polskich jeńców rozstrzelano na podstawie uchwały Biura Politycznego KC Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) z 5 marca 1940 roku. Decyzja została jednogłośnie zaakceptowana przez członków Biura Politycznego: Stalina, Woroszyłowa, Mołotowa, Mikojana, Kalinina (imię tego zbrodniarza nosi Królewiec), Kaganowicza i Berię.
W latach 1939-41 w niszczeniu polskiej elity zgodnie współpracowali sowieci i naziści. Podstawą współpracy NKWD i Gestapo była umowa z 28 września 1939 roku, zobowiązująca aparat represji III Rzeszy i ZSRS do wspólnego zwalczania wszelkich form polskiego oporu.
Informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu podali Niemcy 13 kwietnia 1943 roku. Dwa dni później radio moskiewskie zakomunikowało, że zbrodnię popełnili Niemcy w 1941 roku podczas zajmowania okolic Smoleńska. Próby wyjaśnienia sprawy przez rząd polski z pomocą Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, doprowadziły do zerwania przez Kreml 25 kwietnia 1943 roku stosunków z Polską.
Dopiero 13 kwietnia 1990 roku władze ZSRS przyznały, że zbrodnię popełniło NKWD. Paradoks historii sprawił, że agencja TASS właśnie 13 kwietnia w 1990 r. oświadczyła, że ZSRS się przyznaje.
13 kwietnia 2008 r. na cmentarzu wojskowym w Radzyminie posadzono 30 pierwszych Dębów Pamięci.
źródło:solidarnosc.org.pl