Reprezentatywne centrale związkowe negatywnie oceniły „Założenia projektu budżetu państwa na 2016 rok”. Zdaniem związkowców są zbyt ogólnikowe, brak w nich informacji o dochodach, a w wielu istotnych zagadnieniach z punktu widzenia państwa poświęcono w „Założeniach…” dosłownie kilka ogólnych zdań.
We wspólnym stanowisku NSZZ „Solidarność”, OPZZ i Forum ZZ czytamy m.in.: z roku na rok ogranicza się zakres informacji prezentowanych partnerom społecznym, co należy ocenić stanowczo negatywnie, zwłaszcza w sytuacji gdy już niedługo Trójstronną Komisję ds. Społeczno-Gospodarczych zastąpi Rada Dialogu Społecznego.
Wzrostowi wynagrodzeń w sferze budżetowej rząd poświęcił w Założeniach dosłownie dwa zdania., ograniczając się jedynie do krótkiej informacji, z której nie tylko nie wynika skąd taka, a nie inna kwota, ale nawet jak zamierza rozdysponować te środki. To brak transparentności administracji publicznej – uważają związkowcy.
W Założeniach nie ma informacji o wykonaniu budżetów z lat poprzednich. Co z tego, że budżet został wykonany zgodnie z ustawą budżetową, jak jego realizacja nie wpłynęła pozytywnie na zmianę obecnej sytuacji gospodarczej Polski? – Nadal mamy do czynienia z niezadowalającą jakością planowania niektórych dochodów i wydatków o raz brakiem procedur systematycznego przeglądu wydatków publicznych – czytamy w stanowisku.
Zamiast działań o charakterze strategicznym i długofalowym, mamy do czynienia z nieskoordynowanymi działaniami ad hoc, co widać w braku sukcesów takich programów jak „Krajowy Program Reform służącemu realizacji Strategii Europa 2020”, Długookresową Strategię Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności” czy „Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju”.
Wzrost gospodarczy
W dokumencie rządowym jest wiele paradoksów. Np. zdaniem rządu głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego będzie popyt krajowy, zwłaszcza konsumpcja prywatna. Tymczasem – na co zwracają uwagę związki zawodowe – podjętych zostało szereg decyzji, które ograniczają wzrost płac oraz zwiększają dysproporcje w dochodach społeczeństwa, co zmniejsza, a nie zwiększa popyt. Tempo rozwoju zmniejsza również emigracja zarobkowa, której skala mimo pozytywnego trendu gospodarczego nie zmniejsza się. Rok 2016 będzie też kolejnym rokiem zmniejszenia wpływu inwestycji na PKB, szczególnie niewystarczająca dynamika inwestycji publicznych i inwestycji w nowoczesne technologie.
Poważnym czynnikiem hamującym rozwój gospodarczy jest też dramatycznie niski udział płac w PKB, co jest m.in. wynikiem opierania konkurencyjności polskiej gospodarki na niskich kosztach pracy, a to związki zawodowe określają nie tylko mianem zagrożenia dla wzrostu PKB, ale przede wszystkim zagrożeniem dla jakościowej zmiany całej gospodarki – jak to ujęto – możliwości przesunięcia się Polski w górę łańcucha wartości dodanej.
Podatki i deficyt
W założeniach nie ma informacji o planowanych zmianach w systemie podatkowym, mającym wpływ na na dochody budżetu państwa. Nie ma informacji o zmianach idących w kierunku obniżenia podatków dla najmniej zarabiających, reformy radykalnie ograniczającej skalę oszustw podatkowych, znacznie pogłębiające deficyt.
Spadający deficyt daje przestrzeń do obniżania obciążeń podatkowych dla najniżej zarabiających. Zarówno poprzez zwiększanie kwoty wolnej od podatku, jak i możliwości wprowadzenia niższej stawki podatkowej. Tymczasem w Założeniach nie ma takich planów.
Opinia zwraca również uwagę na nierozwiązany, a jedynie odłożony w czasie problem z Funduszem Ubezpieczeń Społecznych. Wydłużenie wieku emerytalnego oraz przesunięcie środków z OFE do ZUS tylko na krótko odkłada w czasie problem zapaści FUS, który niebawem i tak doprowadzi do wzrostu deficytu. Niewystarczające oskładkowanie umów cywilno-prawnych, systematyczne wyciąganie środków z Funduszu Rezerwy Demograficznej i niezwiększanie wpływów do FUS poprzez zwiększanie liczby płacących składki również nie służy rozwiązaniu tego problemu.
Rynek pracy
Tu związki zawodowe zwracają uwagę na ciągle wysokie bezrobocie i zwiększający się obszar bezrobocia nierejestrowanego. Jako przykład podaje się agencje pracy tymczasowej, które w ostatnim czasie znacznie zwiększyły liczbę pracowników agencyjnych i choć formalnie nie są bezrobotnymi, to praca agencyjna nie powoduje wyłączenia ze sfery ubóstwa tej grupy pracowników. Ponadto większość z nich pracuje na umowach cywilno-prawnych.
Z kolei pogarszające się wskaźniki jakości zatrudnienia, fiasko rządowych programów aktywizacji zawodowej, szczególnie osób młodych i 50+ nie znajdują w Założeniach recepty na ich rozwiązanie. Jak wskazują związkowcy, takim lekarstwem może być zwiększenie środków na aktywne formy wsparcia rynku pracy, które znajdują się np. na Funduszu Pracy.
We wspólnej obszernej opinii central związkowych, ocenione zostały inne punkty Założeń, takie jak oświata, ochrona zdrowia, polityka społeczna itd. Cały dokument (do ściągnięcia poniżej) zawiera 14 stron i jest blisko dwukrotnie obszerniejszy od rządowego dokumentu przesłanego do konsultacji. Zgodnie z harmonogramem prac nad budżetem, na przełomie sierpnia i września rząd przedstawi swój projekt i dopiero wtedy okaże się, czy którakolwiek z opinii związków zawodowych została uwzględniona.
źródło: www.solidranosc.org